GEZI NOTLARI 2
Brezilya'ya gidemeyenler, Hic uzulmeyin hizmet ayaginiza geliyor !... Video goruntuleri ve resimleri izlediginizde gormus kadar olacaksiniz. Bana da sosyolojik ve psikolojik gozlemlerimi aktarmak kaliyor..
RIO HAKKINDA HERSEY Film adi gibi oldu !..
Rio'yu tanimak icin bence en gerekli olan sey nedir diye sorulsa: onu soyle bir havadan seyretmek derim. Nefes kesen goruntuler esliginde uzantilarini burunlar, adaciklar olusturmak uzre denize salan muhtesem ve yemyesil daglar, kara parcaciklari, agaclar, ormanlar ve gozun alabildigi sonsuz yesillikler kalp atislarini hizlandirici nitelikte. Insan boylesi bir manzara gordukten sonra yasayacagim sehir boyle olmali diye geciriyor icinden. Gerci modern ve carpik yapilasmalar burda da dogayi epey tahrip etmis etmesine de geriye kalan guzellikler bile nefes kesmeye devam ediyor. Hele bir de bizim ilk gelisimizde yaptigimiz gibi bir kac kisi cok ucuza helkkopter kiralayip Isa heykelinin eteklerinden baslayarak boydan boya deniz ustunde bir Rio turu yaparsaniz, gordugunuz manzaralar ruyalarinizdan, benim yemek masadaki gibi resimli altliklardan hic eksik olmaz ve akliniz her daim burada kalir.Geldikce gelesiniz gelir. Ozetle insanda bagimlilik gibi kotu aliskanlik yaratan bir sehir Rio.
4-7 gun arasi kisa sureli gelen turistlere uygulanan standart tur programlari var. Buralar Mekke'nin tavafi gibi ziyaret edilen yereler yani. Gelip te gormeyeni Istanbul'a gidipte bogazi gormemis gibi kabul edebilirsiniz.
Birincisi televizyonlarin reklam yada tanitim programlarinda ellerini iki yana acmis halde gosterilen dev Isa heykeli. Corcovada yada Cristo diye adalandirilian 1931 yilinda 710 m . yükseklikteki sehre hakim daga insa edilmis 1145 ton ağırlığında ve 38 m . yüksekliğindeki sembol heykel. Heykelden asagidaki manzaraya bakanlara cennette rezervasyon yapiliyormus.....
Ikincisi Pau de Açucar (Sugar Loaf yani seker ekmegi) Isa heykelinden daha asagida olmakla birlikte teleferikle cikilan gene manzarasi harika yuksekce bir tepe. Bugunlerde 95. yasini kutluyor.
Ucuncusu 100 yilllik eski yapilarin bulundugu Sehir merkezi. CENTRO
(Merkezi ayrica anlatacagim)
Dorduncusu Dunyanin en buyuk stadyumlarindan biri olan MARACANA stadyumu. Futbol severler icin tarihi onemi var.
Besincisi Yakin adalara yapilan (ama bizdeki adalara hic benzemeyen) yemekli-yuzmeli tekne turlari
Altincisi Ye allah ye ye et lokantalari. Et sevenler burada hem karinlarini hem gozlerine doyurabilirler. Benzerleri Arjantin de de var. CHURRASCO (suhasku okunuyor) diye bilinen et yemeklerini 30 YTL civarinda fix fiyat odeyerek catlayana kadar yiyebilir.Ellerinde doner gibi sarilmis et cesitlerini dolastiran garsonlar istemeseniz de durmaksizin masalara servis yapiyor.
Yedincisi : Balik tutkunlari icin acik bufe kabuklu-kabuksuz muhtesem deniz urunleri sunan, harika dekorasyonu ile LEME bolgesinde denize nazir MARIUS balik restauranti. Yusuf'un gozde mekani. Onun deyisi ile sirf Marius icin bile Rio''a gelinir. Hayatiniz boyunca boylesi bir acik bufe balik ziyafetini hem de uygun fiyata baska bir yerde bulabileceginizi sanmam.
Zira yemek sonunda okyanusun zengin balik turlerini ve ozzellikle bizde az, ya da hic bulunmayan kabuklulari (istakoz,yengec, istiridye vb.) bir gram daha yiyemez hale geliyorsunuz.
Sekizincisi: Platforma Samba Show. Festival'in tarihsel surecini anlatan turistler icin dizayn edilmis temsili nitelikli show. Bu kisa, turistik show bile ilk kez gorenleri mest etmeye yeter.
Dokuzuncusu: Dans okullarinin festival oncesi halka acik gosterileri/provalari. Bu dans okullari cok ilginc. Her yas,cins ve meslekten insanlar bir yil boyunca okullarda festival yarismasina hazirlaniyor. Bu isi o kadar icten, samimi ve severek yapiyorlar ki sirf festivalde giymek icin
sene boyunca maaslarini biriktirerek inanilmaz kostumler diktiriyorlar ve en onemlisi kendileri cok egleniyorlar. Bu isi yarismadan cok kendileri icin yapiyorlar sanki.
Onuncusu Yilbasi ve karnaval eglenceleri. Pek cok yerli yada yabanci turistin Rio'ya gelme nedeni. Karnaval'in tarihi bizim dini bayramlara benzer sekilde Ocak ve Subat aylarinda yilina gore oynaklik gosteriyor.
Bu zamanlarda her sey ve herkes cildirdigi icin fiyatlar da cildiriyor. Otel ucretleri ve ev kiralari bir kac misline cikmasina ragmen aylar oncesinden doluyor. Bir de karaborsa piyasasi olusuyor. Stadyum gibi ozel bir mekanda gerceklesen Festival tam bir alem. Buyuleyici, gorkemli, saheser. Nasil isimlendirirseniz isimlendirin. Bir kez festival oncesi ayni mekanda gercek bir bir prova seyretmistik, ki provasi bile yetmisti. Butun ulkede ayni haftada kutlanan festivalde gunler ve geceler boyu suren dans ve eglence showu yasaniyor.Normal tribunlerden arkalardaki bir koltukta bir kez seyretmenin fiyatinin 200 USD civarinda oldugunu ogrenmistik. Yerin guzelligine gore fiyat artiyor. Ozel localarin ise onbin dolarlara satildigi soyleniyor.
Yilbasinda Cobacabana sahilinde milyonu gecen sayida insan beyaz elbiseler icinde ellerinde ickilerle kendinden gecercesine cosup dans ediyor. Cok yuksek maliyet nedeni ile bugune kadar tatillerimizi yilbasi ve karnavala hic denk getirmedik. Ancak bu defa ilk kez yilbasini burada kutlayacagim. Bakalim anlattiklari kadar var mi kendi gozlerimle test edecegim.
Rio ya Turkiye'den gelecek olanlar muhtemelen kendilerini getiren acenta araciligi ile turlara katilacaktir. Ancak programsiz gelseler bile burda hemencecik bir program olusturabilirler. Otellerde, ayrica Copacabana ve Leme'de adim basi rastlayacaginiz turizm acenteleri bu programlari satiyor. Hatta biraz kaziklanmayi goze alirsaniz plajlarda bile satin alabilisiniz.
Tabii gelecekler muhtemelen Copacabana civarinda bir yerde kalacaklarindan sahilin ve plajlarin tadini kendileri ayrica cikaracaktir.
Nerede ve hangi fiyatlara kalabiliriz diye soranlara: (Yilbasi ve festival donemini haric)
Ocak ve Subat aylari en pahali donemler olmasina ragmen makul fiyatlarla otel bulmak yada ev kiralamak mumkun. Bir de semtlere gore degisiyor fiyatlar tabii. Copacabana ve Ipanema en pahallilari.Leme/ Copacabana/ Ipanema / Lebnon birbirine bitisik ardarda sahil ve plaj bolgeleri)
http://www.ipanema.com/pictours/copa.htm
http://www.ipanema.com/pictours/copa.htm
Semtleri tanitma acisindan bazi bolgeleri Istanbul'un mekanlari ile kiyaslamak bir bakima mumkun. Copacabana'ya Taksim/Beyoglu dersek Ipanema ve Lebnon'u Sisli, Levent, Etiler'e benzetebiliriz. Copacabana, cok cok hareketli ve gurultulu bir bolge. Caddelerinde bolca kimsesiz ve yoksullarin, ozellikle cocuklarin, uyudugu, daha dogrusu buralari mekan edindigi ve dilendigi, tantanasi ve sokak sovlari bolca bir yer. Tam bir cangil denebilir. 24 Aralik Chrtistmas,buranin adi ile "Natal"dan iki gun once ( Natal ayni zamanda ulkenin kuzey dogusunda cok guzel bir sehrin adi) Noeli kutlamak icin Copacabana sahilinde trafige kapatilan ana caddede muhtesem bir gecit toreni duzenlendi. Binlerce kizli erkekli Rio'lu genc, inanilmaz zengin renk cumbusu icinde sanatsal figur ve motifler sergilediler. Muzigin ritminde gosteriler yapip,oyunlar oynadilar, eglendiler, eglendirdiler. Onlari izleyen halk ise gosterilerine alkis ve danslarla eslik etti. Bizim 9 Eylul torenlerindeki gibi yuruyen kamyonlar, amma DEV platformlar uzerinde veya bir yandan yururken sergiliyorlardi hunerlerini.
Bizdeki silahli, tankli-toplu, uniformalii asker-polis esliginde yapilan militarist ruhlu, gorunuste sivil !... bayram torenleri ile karsilastirinca neden Brezilya'lilarin mutlu ve neseli, bizim ise ofkeli ve gergin insanlar oldugumuzu daha kolay anliyorum. Aradaki fark cok acik eglenmesini bilmeyen bir toplumuz biz. TC yetkililerinin halkin ve kendilerinin ruh sagligi icin buraya kurs icin ekipler gondermesi sart. Nasil eglenilir ? Gosteri nasil duzenlenir ? Nasil mutlu olunur ? Insan durduk yerde niye dans eder ? Gelip ogrensinler. Muzik'le olan iliskisi bir toplumun kaderini degistiriyor. Rio'daki benzer festival ve gosteriler bu nedenle ruhuma ilac gibi geliyor.
Copacaba'nin asiri gurultusunden arada sikayetim olmuyor degil. 23 Aralik aksami, ana caddelerden ve ara sokaklardan gelen yuksek volumlu muzik seslerinden dogru durust uyuyamadim. Kaldigim ev cok cok islek bir ana cadde uzerinde ve sabaha kadar onunden binlerce belediye otobusu ve otomobiller geciyor. Bu olay basli basina bir gurultu kaynagi iken, Noel oncesi aksami bangir bangir bagiran kutlama muzikleri isi iyice cigirdan cikardi. Ipanema ise daha sessiz ve nezih, ve ayni zamanda oldukca lux bir semt. Burda sokaklari mekan tutan evsizler ciksa da sayilari epey az. Ancak her iki bolgede bolca yabanci turist var Lebnon ise Ipanema'ya gore dahi sakin ve turistin az konakladigi, hali vakti yerinde Rio'lularin yasadigi Ipanema'ya bitisik bir semt. TOM JOBINS' in 'Ipenama'li kiz' sarkisi dunyada cok meshur olmus. Ben yeni ogrendim Ancak Brezilya muziginin iflah olmaz tukunu Yusuf mutlaka haberdardir ve hatta CD si bile onda vardir.
Bir de kalinabilecek yerlere buralardan yaklasik 15-20 km uzakta ve ayni sahilin devamindaki BARRA DA TIJUCA'yi (Baha da Tjuka okunuyor) ekleyebiliriz. http://www.ipanema.com/citytour/barra.htm Yeni ve cok katli modern yapilanmalar, buyuk oteller ve yani sira cok unlu BARRA SHOPPING isimli alisveris merkezi var. Ancak merkeze uzakligi bir dezavantaj. Cunku diger yerler hem merkeze daha yakin ( 8- 12 km . arasinda) hem de CENTRO, yani merkez ile Copacabana arasinda duzenli metro seferleri yapilmasi ulasim acisindan buyuk kolaylik sagliyor. Tek yon metro fiyati 2 YTL.nin biraz altinda. Eger biraz daha atak davranip turistlerin pek konaklamadigi daha cok yerel halkin yasadigi yasadigi FLAMENGO, BOTAFOGO, GLORIA'da (ki bu bolgeler Copacabana ile Centro arasindadir) otellerde kalirsaniz maliyeti dusurursunuz. 23 Aralik'ta Ipenama'da karsilastigim Avusturya'li bir gezgin gibi 100 Real'a otelde kalmak mumkun.
Copacabana'daki cok lux olmayan bizdeki 3 yildiz ayarindaki otellerin fiyati 200 Real civarinda.
(100 $ in biraz uzerinde) Ancak burada ev kiralamak daha cazip. Gerci otelin sagladigi konfor yok, ancak maliyeti dusuk.Uc kisi, gunluk 150-200 Real'e guzelce bir apartman dairesi kiralayabilir.(1 $ = .80 Real) Subat'tan sonra yaz bitiminde fiyatlar dogal olarak dusuyor.
Tabii butun bu anlattigim bolgeler Rio'nun vitrin yerleri. Bir de yoksul halkin yasadigi ve Rio'yu cepe cevre saran FAVELA denilen kimileri teneke mahalle seklinde yuzlerce gecekondu bolgesi var.Samba okullarinin hepsi burdan dogmus. Http://www.ipanema.com/travel/favela.htm#favela
Yoksullugun diz boyu oldugu, kriminal cetelerinin barinak yerleri olmakla beraber pek cok isinde gucunde insanin da yasadigi yerler. Ise gelis gidislerinde 4 saatleri yollarda geciyor. Favelalara kisi basi 50-60 Real karsiligi yarim gunluk turlar duzenleniyor. Tur sirketleri turistlere saldirilmasin, esyalari calinmasin diye Favela seflerine adam yada tur basina odeme yapiyormus. Cunku Favela sefinin iradesine karsi kimse orda hirsizlik yapmaya cesaret edemez. Bunlarin sehirle baglantilari cok yok ancak buradaki bazi yoksul insanlar Centro'ya ve ozellikle turistlerin geldigi bolgelere giderek dileniyorlar. Sokaklarda beton uzerinde ac ve sefil uyduklarini, hele kucucuk cocuklari, her gordugumde icim burkuluyor, insanligimdan utaniyorum. O kadar coklar ki hangi birine yardim edebilir insan, bilemiyor.
Bu durum caresizlik ve tikanmislik duygusuna yol aciyor bende.
Zaten bu yoksulluk ve gelir dagilimi arasindaki ucurum yuzunden olaganustu bir guvenlik sektoru gelismis durumda. Rio'da onbinlerce apartman'in kapilari demir parmakliklarla cevrili ve her apartmanda 24 saat hizmen veren ozel guvenlik gorevlileri var. Gormedium ama SAO PAOLU'da aynidir sanirim. Apartmanin buyuklugune gore bir apartmanda temizlikciler dahil 10 kisiye kadar eleman istihdam edilebiliyor. Bu yontemin guvenlik korkusunun yanisira ayni zamanda istihdam sorununun cozumune hizmet ettigini dusunuyorum. Zira yuzbinlerce insan bu sektorde calisiyor. Belediye otobuslerinde bizdeki eski usul gibi biletci bulunmasinin da isci istihdamina iliskin bir sey oldugunu saniyorum. Apartmana girisa cikislar hep kontrol altinda asansor ve koridorlarda kameralar var. Kaldigim apartman yari otel sayilabilir. Her katinda 18 dairenin oldugu;12 katli, 236 daireli oldukca senlikli bir apartman. Insanlar yaklasik 40 m2 lik studio tipi dairelerde yasiyor. Her daim insan sirkulasyonunun bol, asansorlerinin mesgul oldugu bir yer. (Butun apartmanlar bu kadar kucuk dairelerden olusmuyor, ancak bu bolgede kucuk daireli ve az bakimli cokca apartman var.) Artik gide gele bircok apartman sakini ile tanistim, merhabalasiyorum. Apartmana girmek icin disardaki demir parmakligin bulundugu yerden zile basiliyor,gelenleri gorebilecek pozisyonda mevkilenmis gorevli geleni gordukten sonra kapiyi aciyor. Eger gelen apartman sakini ya da tanidik biri degilse nereye gittigi soruluyor ve gitmek istedigi daireyi ic hat telefonundan ariyor. Okey alindiktan sonra gelenin girmesine izin veriliyor.
Gelen butun turistlere guvenlik uyarilari yapiliyor. Bu isin biraz da acentalarca fazla abartildigini dusunuyorum. Ne olur ne olmaz, turistler tedbiri elden birakmasin, baslarina bir is gelmesin diye.. Diger buyuk kentlerin, ornegin Istanbul'un daha az tehlikli oldugunu sanmam. Tabi ki dikkat edilecek bir suru sey var. Kameralar, altin kolye ve bilezikler kalabalik mekanlarda gostere gostere kullanilmayacak. Fazla para tasinmayacak. Issiz ve karanlik sokaklarda yurunmeyecek, gece gec saatlerde taksi kullanilacak vb. Ancak bunlar dunyanin pek cok yerinde gecerli kuralllar. Bolgenin ozelligine ve saatine gore gidilmeyecek veya tek gezilmeyecek yerler var. Rio nun bu acidan diger buyuk kentlerden buyuk farki yok.
Korku daglari bekler misali insan biraz da kendi korkusunu kendi yaratiyor. Yarattigi korku enerjisi oldugu gibi de karsiya yansiyor. Normalde basina bir sey gelmeyecekse de bu yuzden geliyor. Daha once yazdigim gibi Rio ve Brezilya'da yoksulluk ve sefalet cok daha gorunur durumda oldugu icin korku artiyor.Yoksa ulke genel zenginlik ve ekonomik buyukluk acisindan Turkiye'yi bir epey katlar. Bu kadar cografi buyukluge, yer alti ve yer ustu kaynaklara, zenginliklere sahip, yuz olcumune gore cok az nufus barindiran bu ulkeyi mevcut kalkinma duzeyi surerse 10-15 sene sonra kimse tutamaz.
Rio ile ilgili bu korku havasi baslangicta beni de etkiledi. Oysa simdi rahatlikla ic sokaklara girebiliyorum.Ancak bu konuda sansli oldugumu soylemeliyim. Gunesten iyice yanan esmer tenim ile beni bir "Carioca" zannediyorlar, taa ki konusana kadar ...)) O zaman cuvalliyorum iste. Hele birde sutlu kahve istemeye kalkinca butun karizmayi cizdiriyorum. Bir Carioca asla sutlu kahve icmez. Kahvenin vataninda kahveye sut mu katilirmis? Ya sade icer yada bira veya Caiprinha.(tropikal icki) Kahve tiryakileri burda cok mutlu olursa da, caykolikler yandi.
Bu millet cay, hele siyah cay icmiyor. Bu yuzden bir mekanda bulup ta icmek cok zor. Ustune ustluk bir de Copacabana bolgesinde bildigimiz "cafe" kitligi var. Sayilari cok az. Ipanema'da daha fazlasini bulmak mumkun. Bu konuda gorunuse gore yabanci kulture henuz teslim olmamislar. Restaurantlarda kapiya termos icinde ucretsiz kahveler konuyor. Yemegini bitiren musteri fincan buyuklugunde plastik kucuk bardaklarla kahvesini icip gidiyor.
Hava durumuna gelince; tropikal iklim geregi havanin ne zaman ne yapacagi hic belli degil.
Uc gun ustuste ayni havayi yakalarsam disimi kiracagim neredeyse.Yaz baslangici ile beraber yagmur da basladi. Ancak bu yagmur bildigimiz yagmurlara pek benzemiyor. Bir kez hava sicak. Bu aralar en soguk oldugunda sicaklik; gece 24 dereceye dusuyor.Gunduzleri ise gunune gore 33-35 dereceye kadar cikiyor. Sicak havada hafif ritimle yagan yagmur daha hos bile oluyor. Kisa surelerle sagnak halinde yagiyor,cogunlukla saman alevi gibi aniden yagip bitiyor. Altinda yurumek keyif veriyor.
Son olarak ulkedeki hosgoru ortamani gostermesi acisindan Gay ve lezbiyenler icin ozel hizmetler sunulup rehberlik hizmeti verildigini belirteyim. http://riogayguide.com/
Rio, 26 Aralik 2007
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder