GEZI NOTLARI 5 RIO'ya VEDA VAKTIEvet, Rio'ya ayirdigim 1.5 aylik surenin sonuna geldim artik. Carioca donemi bitip BAHIA basliyor.14 Ocak'ta yapacagim "Paraty" gezisinden sonra 17 Ocak'ta PORTO SEGURO'ya ucmak icin Rio'ya donecegim. Rio, kuskusuz Brezilya'nin cok onemli bir vitrini. Bir zamanlar baskentlik yapmis olmanin gururunu ve gucunu tasiyor.Ancak zaman icinde rolunu Sao Poulo'ya kaptirmis. Para, pul, sanayi, ticaret ve borsa ile ilgilenmek Sao Poulo'ya kalinca Rio da isi eglenceye ve turizme vurmus. Iyi ki de vurmus.
Rio'dan ayrilmadan once bazi pratik bilgiler aktarmanin yararli olacagini dusunuyorum.
Bir turist ile gezgin'i ayiran en onemli farklar nelerdir diye sorsalar herkesin verecegi cevap degisik olur kuskusuz. Ancak ben hemen "arka sokaklari solumak ve yerel halka aracisiz temas" derim. Burda yabanciya "gringo" deniyor. Ve bir kisiyi yuruyusunden, giysisinden, urkek ve fotograf makinali tipik tavirlarindan gringo olup olmadigini ayirt edebiliyorsunuz. Bir kac yil once Nail ile birlikte Hindistan'da korka korka dolasan iki turist oldugumuz her halimizden siritiyordu. Gerci bunda daha ucaktan iner inmez dolandiricilarin tuzagina dusmemizin ve ikinci gunde kamera ve fotograf makinalarimiz caldirmanin rolu buyuktu. Ama genede yerel hayata uyun saglamakta cok zorlanmistik. Oysa Irk ve teni bizimle ayni olan yerel giysiler icindeki bazi Avrupa'lilar da ise korkunun izi bile yoktu. Yani sozun ozu turist korkar ve korktugunu acik acik belli eder. Bu yuzden ara sokaklara girmeye cesaret edemez.Ve dolayisiyla da o ulkenin gercek kulturunu iskalar.
Gerek Brezilya'ya gerekse diger Latin veya orta Amerika ulkelerine gidecek "gezginlere" Ispanyol'ca calismalarini en azindan bir sozluk tasimalarini oneririm. Amerika kitasinda bir tek Brezilya'da portekizce konusuluyor, geri kalanin hepsinda Ispanyolca. Iki dil birbirine cok yakin oldugundan hic sorunsuz her biri kendi dilini konusarak anlasiyorlar. "Ingilizcem, Fransizcam ise yarar" diye dusunenler yaniliyor. Sadce turistik sehirlerin turistik bolgelerinde cok az sayida insan (bazi tur rehberleri dahil) orta duzeyin altinda ingilizce biliyor. Ana caddenin bir arka sokagina girildiginde bambaska bir dunya basliyor. Ilac lazim oldugunda eczanede bile sorun yasarsiniz. Ispanya'da da benzer durum vardi ve kimse ingilizceye ihtiyac duymuyor gibiydi.
Rio'daki otellerin yatak kapasitesinin sadece 17 bin oldugunu ogrenince epey sasirmistim.Tek basina Istanbul'un yatak kapasitesinin 80-90 bin civarinda oldugunu dusunurseniz fark kendiliginden anlasilir. Durum: turizimde 1970 yillarin Turkiye'sine cok benziyor. O yillarda Turkiye'de otellerin yatak kapasitesini ve yabanci dil konusanlarin sayisini tahmin edebiliyor musunuz?
Rio'daki turizm acentalarinin cogu zemin katindaki kasaba dukkanlari gibi 20-30 m2 lik bu ofislerde calisiyor. Bir bolumunde ucak bileti, tur vs.satilirken diger bolumunde doviz islemleri yapiliyor.
Doviz demisken burda Euro'nun tercih edilen para brimi olmadigini soyleleyim.Ustelik dusuk kurdan bozuyorlar. Bu durum sadece Brezilya icin degil, diger Amerika kitasi ulkeleri icinde ayni. O yuzden Guney ve Orta Amerika'ya giderken yaninizda Amerikan dolari goturun ve bozdururken de hemen ilk gordugunuz yerde islem yapmayin. Burda 1 dolar icin 1.69 ile 1.80 Real arasinda degisik fiyat veriliyor. O yuzden arastirmakta fayda var
Bir faydali pratik bilgi de ucretsiz telefon danisma hatti icin: Belediyenin 0800 285 0 555 nolu hattini sokak kulubelerinden yada kendi cep telefonlarinizdan arayabilirsiniz. Belediye'nin ikiser aylik olarak cikardigi ve butun turizm acentalarinda bulunan rehber kitapcikta bu numarayi gormustum. (Bu rehber ayni zamanda cok faydali. O donemde yapilacak tum faaliyetler taih tarih ve yer yer gosteriliyor) Verilen telefon numarasini nosunu test ettim merak etmeyin. Ingilizce hizmet icin biraz bekleyeceksiniz ama ne burada beklemenin lafi olmaz. Havalimanina giden HAVAS benzeri ozel otobuslerin hangi saatlerde ve hangi duraklarada yolcu aldigini sormustum. Otobusun her yarim saatte bir kalktigini ogrendim de nerden binecegim biraz muglak kaldi. Otobusun gectigi bir kac km.uzunlugundaki caddenin (tamda evimin onundeki cadde) ismini soyleyip bekleyin siyah renkli ve ustunde REAL yazan otobusu nerde gorurseniz durdurup binebilirsiniz dedi. Tamam peki saati ? Onun kesin bir saati yok. Biraz bekleyeceksin dedi,
en fazla yarim saat yani ne olacak. Ustelik otobusu fark edemez yada durdurmayi basaramazsam bir sonrakine binerim ne olacak, bu arada ucak kacarsa da kacsin....
Kaldigim evin tam karsisinda otobus duraginin onunden hergun binlerce belediye otobusu geciyor. Duraklarda yolcularin otobuslere binisini izlemek tam filmlik. Otobus normalde durmasi gereken durakta duracak ta binecegim diye beklerseniz daha cok beklersiniz.Iste beklenen firsat cikti... tam kendinizi gosterme zamani.. biraz hareket... Gelen otobusu elle durdurmazsaniz bir dahaki sefere durdurmayi ogrenirsiniz. Ancak bu da her zaman kolay degil. Baska otobusler durakta yolcu indirip bindirirken sizin otobus hizla onlari solluyorsa ne olacak ? Ki genellikle hizla solluyorlar. Olsun sollayan araci da elle durduracaksiniz. Zira merak etmeyin hizli soforun bir gozu duraktaki yolcularin uzerindedir hep. Hem diyelim gormedi ne olacak ? Aceleniz ne ? Bir sonrakine binersiniz....
Rio'da plaja gideceklere baska bir hatirlatma. Yaninizda plaj havlusu falan getirmeyin. Burda havlusu erine '"paleo" dedigimiz incecik ortuler kullaniliyor. Bu konuda yakinlarimi bile inandiramamistim. Turistik otellerin turistik musterilerini ustunde otel isminin yazili oldugu havlularindan taniyabilirsiniz. Sonucta kumlar cok ince oldugu ve tas ta bulunmadigi icin kalin havluya gerek duymuyorlar. Bir de denizden cikinca nedense kurulanma ihtiyaci hissetmiyorlar.
Diger pratik bilgilere gelince:
Turkiye'yi kendi cep telefonunuzdan aramak yada mesaj gondermek isterseniz 0090 532...olarak degil ; 004190 532 ... diye numaralari cevirmeniz gerekiyor. Turkiye ile "Telefonicas Cominicas" yazili ofislerden de ucuz telefon gorusmesi yapabilirsiniz.Turkiye'dek bir sabit telefonu aramanin dakikasi 1.20 -1.60 Real arasi degisiyor. Cep telefonunu aramak ise ise 1.40- 2.60 arasi degisiyor. Ararstirarak ucuzunu bulabilirsiniz. Ayni sey internet cafeler icin de gecerli. Saati 2 ile 6 Real arasinda degisiyor. Ucuzlari bulmak icin biraz ara sokalari gezmek gerekiyor tabii.
9 Ocak gunu katildigim Favela turundan soz edeyim biraz. Denizi harika goren yuksek tepelere kurulmus
inisli yokuslu dar sokaklardan olusan ROSINHA isimli uc yuz bin kisinin yasadigi en buyuk gecekondu bolgesine bir kolombiya'li cift ile birlikte tur sahibinin arabasiyla gittik. Tur sahibinin tanidigi genc cocuklar bizi gezdirdi ve ellerinde otomatik silahli adamlar gorurseniz fotograf cekmeyin diye uyardilar. Ancak kismetimize silahli kimse cikmadi. Eger ciksaydi Kolombiya'lilar da biz de alisigiz silahlara. Oturur biraz sohbet ederdik..
Rio'daki surecle birlikte verdigim derslerde sona eriyor. Iki kisiye Turkce, iki kisiye de ingilizce olmak uzere toplam 4 ksisye ara ara birseyler ogretmeye calistim, ogretirken bende portekizcemi gelistirdim.
Ogrencilerimden birisi 65 yasinda ve ingilizceyi yeni ogreniyor. Ismi Julieta, onu Turkiye'den Nazif Dildar isimli tanidigimizin Brezilya'li hanim arkadasi Ava vasitasi ile tanidim.60 yas grubu kisiler icin duzenlenen dansli partide Ava'nin dogum gunu kutlamasina katildik. O yastaki kadin erkek nasil guzel dansediyorlardi tahmin edemezsiniz.
Soyle dusunuyorum artik: dans bilmeyenler yasamasa da olur... Cunku yasanan hayat hayat degil.
Soyle dusunuyorum artik: dans bilmeyenler yasamasa da olur... Cunku yasanan hayat hayat degil.
Yalniz Turkce'nin bu kadar zor bir oldugunu hic fark etmemistim. Hep soylerlerdi de anlamzdim. Hic Turkce bilmeyen biriini bulun ve ona Turkce ogretmeye calisin, ne demek istedigimi goreceksiniz.
Son olarak; Rio'yu kabaca ve kolay bicimde tanitan iki harita linki asagida altta yazili.
Gelince isiniz cok kolay olacak vallahi. Bize kimse boyle kiyaklar yapmadi...
Rio, 10 Ocak 2008
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder